HET WEER, NADER VERKLAARD
de (oudere) verhalen zijn soms niet meer helemaal up to
date, onze excusses daarvoor, red.

Neerslag maken

In ons land hebben we er meestal niet zo'n behoefte
aan, maar de mens is in staat om regen op te wekken.
Regendansen en processies om regen op te roepen
zijn in sommige landen als eeuwenoude tradities nog
steeds in gebruik, maar het effect hiervan is nooit be-
wezen. In de jaren dertig van de vorige eeuw heeft de
Nederlander August Willem Veraart (1881-1947) als
eerste proeven gedaan om regen op te wekken.
Veraart kon in de zomer en het najaar 1930 gebruikma-
ken van vliegtuigen van de luchtmacht van waaruit een
mengsel van vast ijs en koolzuur op de wolken werd
gestrooid. Vooral de proef van 6 oktober 1930 kreeg
bekendheid. Vanuit drie vliegtuigen was1800 kilo ijs en
vast koolzuur geworpen op grote buienwolken. Binnen
24 uur kwamen er in het westen van ons land tientallen
millimeters regen omlaag. Achteraf bleek dat die regen
waarschijnlijk niets met de proeven had te maken en
anders ook gevallen zou zijn. Ook tegenwoordig
worden in sommige landen nog steeds wolken bezaaid
of beschoten om het neerslagproces te beïnvloeden.
Door enorme hoeveelheden kristallen zilverjodide aan
wolken toe te voegen kan het opeens gaan regenen.
De kleine waterdruppeltjes, waaruit een wolk bestaat
zetten zich af op de kristallen en komen dan als neerslag
omlaag. Door de wolken versneld te laten uitregenen,
kan het droog blijven op plaatsen waar de wolken heen-
drijven. Deze techniek wordt in Rusland ook toegepast
om het bij belangrijke evenementen droog te houden.
Men zorgt ervoor dat de wolken op een andere plek op
afstand van het evenement versneld uitregenen. De tech-
niek wordt ook gebruikt om hagelbuien te beïnvloeden.

Daarbij worden granaten, die kristallen zilverjodide
bevatten, met behulp van raketten afgevuurd op wolken.
De waterdruppels in de wolk zetten zich af op de vele
kristallen die daarin terecht zijn gekomen. Ze worden
dus verdeeld over een groot aantal kristallen, waardoor
ieder ijskristal afzonderlijk minder groot wordt.
Het gevolg is dat de hagelstenen die uit zo’n wolk vallen
niet zo groot zijn waarmee schade wordt voorkomen.
Deze technieken worden incidenteel toegepast in Italië,
Spanje en Frankrijk om te voorkomen dat de oogst van
druiven en sinaasappelen door zware hagelbuien wordt
vernield. Ook bosbranden in Indonesië probeert men te
bestrijden door kunstmatig regen te maken. Brandende
hete gebieden veroorzaken opstijgende luchtstromingen
waardoor wolken ontstaan. Druppels in die wolken
kunnen zich afzetten op kristallen zilverjodide die vanuit
vliegtuigen op de wolken zijn gestrooid. De druppels
kunnen dan als regen omlaag komen. In verhouding tot
de enorme oppervlaktes die in brand staan, lijkt deze
kostbare operatie niet meer dan een druppel op een
gloeiende plaat. Ook in China worden wolken bezaaid
met kunstmatige vrieskernen om de vorming van
neerslag te bevorderen. Onderzoekers van het
Amerikaanse Nationale Centrum voor Atmosferisch
Onderzoek hebben onlangs een nieuwe methode
geïntroduceerd om regen te maken. Zij maken gebruik
van een mix van natrium- en kaliumchloriden die vanuit
een vliegtuig in de wolken worden gespoten, waardoor
het kan gaan regenen.