Ozonlaag
Het ozon in de atmosfeer, ook wel ozonlaag genoemd,
neemt een belangrijk deel van
de voor het
leven zo schadelijke
ultraviolette straling van de zon op. De dikte van de
ozonlaag, tussen
ongeveer
15 en 30 kilometer hoogte, is vooral sinds de jaren tachtig
afgenomen. Boven de Zuidpool is steeds
in het voorjaar enige tijd ruim
de helft van het
ozon verdwenen. Ook boven onze streken is de
ozonlaag
dunner geworden, al is de afname
veel minder. Ook hier is deze
ozonafname het grootst
in het voorjaar,
terwijl in
de herfst nauwelijks
minder is gemeten.
Vooral aan het eind van de winters
1995-1996
en
1996-1997 was de
ozonlaag boven Nederland en België uitzonderlijk dun.
Waarschijnlijk
hing dit samen
met de bijzondere weersituatie in West-Europa en zeer
lage
temperaturen in de ozonlaag, waardoor de
afbraak door
ozonafbrekende stoffen
werd bevorderd. Ozonafbrekers zijn bijvoorbeeld Cfk's, stoffen
die onder meer in
koelkasten en piepschuim zijn
verwerkt.
Deze maand op 16 september
32 jaar
geleden werd het Montreal Protocol van
kracht dat
het gebruik van ozonafbrekende
stoffen wereldwijd aan banden
moet leggen. Die maatregelen
hebben effect:
waarnemingen tonen aan dat
de hoeveelheid ozonafbrekende stoffen in de
atmosfeer
aan het afnemen
is. We zijn dus op de goede weg, maar daarmee
is het ozonprobleem nog
niet
meteen de wereld uit.
De ozonlaag zal waarschijnlijk nog deze eeuw beginnen te herstellen maar
vermoedelijk duurt het tot
de
tweede helft van de volgende eeuw vóór
deze volledig
hersteld is. Ook dan zijn we nog niet uit de
problemen
want de toegenomen
UV-straling, die een dunnere ozonlaag met zich
meebrengt, heeft
pas
veel later zijn
uitwerking. Ervan uitgaande dat de
ozonlaag rond de eeuwwisseling het minimum
bereikt,
wordt een halve
eeuw
later het grootste aantal gevallen van huidkanker als
gevolg van de
ozonafname
verwacht.
De laatste tientallen jaren is het aantal gevallen
van huidkanker al
toegenomen.
Die toename is echter nog voornamelijk toe te
schrijven aan
het UV blootstellingsgedrag, zoals een
toename in zonvakanties.
Met de
verwachtingen voor de zonkracht, die het KNMI onder meer op NOS
teletekst
vermeldt, wordt beoogd
de mensen regelmatig te attenderen op
de gevaren van het
blootstellen aan UV-straling.
Weer Servicedienst Leeuwarden/Wytgaard bron: KNMI,
De BIlt