Weerservicedienst Leeuwarden/Wytgaard

De servicedienst voor al uw weersinformatie!
 



HET WEER, NADER VERKLAARD

Almanak

 De almanak is een van de oudste uitgaven met weersvoorspellingen. Het bekendst is de
Enkhuizen almanak. Ondanks zijn leeftijd van ruim vier eeuwen is de Enkhuizen niet de oudste.
Eén van de eerste in ons land was de Deventer almanak die Heemskerck en Barendsz eind zestiende
eeuw op Nova Zembla bij zich hadden. De almanak hoort tot de vroegste drukwerken en stamt uit de
tijd van de uitvinding van de drukpers. De oudst bekende Nederlandse almanak stamt uit 1476.
De allervroegste kalenders zijn echte niet van Europese afkomst maar komen uit China waar ze in 877
werden gemaakt. De Chinezen noemden de almanak Tung Shu, het boek der tienduizend dingen.
In Nederland leefde de belangstelling voor almanak vooral in de achttiende en negentiende eeuw op.
Jaarlijks verschenen er tientallen vol informatie voor zakenmensen, gelovigen, boeren of gewoon voor
de liefhebber. Meestal bevatten ze informatie over maanstanden, jaarmarkten, openingstijden,
waterstanden en weersvoorspellingen. De weersvoorspellingen in de tegenwoordige Enkhuizer
almanak zijn gebaseerd op onderzoek van weeramateur Nell uit de eerste helft van de vorige eeuw.
Hij was geen onbekende bij het KNMI en heeft diverse publicaties op zijn naam staan.

Nell was indertijd weerkundig medewerker van de krant Het Vaderland. Hij maakte weerregels voor
kampeerder, stedeling en boer- en buitenman. Hij introduceerde de omkeerdagen, data waarop het
weer grote kans maakt te veranderen of om te slaan. Duitse meteorologen hebben daar later
onderzoek naar gedaan. Zij introduceerden de singulariteiten. Dat zijn karakteristieke weersituaties
die vrijwel ieder jaar rond een bepaalde datum optreden, zoals de IJsheiligen rond 12 mei, de
oudewijvenzomer rond 22 september. Het doorgaans wisselvallige weer kent door het jaar heen
inderdaad een bepaald verloop dat in de statistieken tot uiting komt. De soms abrupte veranderingen
zijn echter niet aan vaste data gebonden. Opvallend is ook dat singulariteiten soms tientallen jaren
bestaan om daarna geheel te verdwijnen of in een andere tijd van het jaar opduiken.

 Weerservice Wytgaard (Fr.), bron: KNMI, De Bilt.