HET WEER, NADER VERKLAARD
de (oudere) verhalen zijn soms niet meer helemaal up to
date, onze excusses daarvoor, red.

Kerstdepressie

Rond Kerst treedt vaak een stijging van de
temperatuur op of komt er een einde aan een vorst-
periode. Het kerst-dooiweer is in West-Europa zo'n
opvallende gebeurtenis dat menig onderzoeker en
meteoroloog zich erover gebogen heeft om een
verklaring te vinden. Zo'n kalander-gebonden ver-
schijnsel wordt in de meteorologie een singulariteit
genoemd. Dat zijn karakteristieke weersituaties die
vrijwel ieder jaar rond een bepaalde datum terugkeren.
Bekende voorbeelden zijn de IJsheiligen rond 12 mei,
de oudewijvenzomer rond 22 september en de kerst-
depressie rond 24 december. Uit onderzoek door
Duitse weerkundigen is gebleken dat er nog veel
meer singulariteiten bestaan. Aan specifieke data zijn
ze echter niet te koppelen. Het doorgaans wissel-
vallige weer in ons land kent door het jaar heen inder-
daad een zeker verloop, maar de veranderingen zijn
enigszins grillig verdeeld in de tijd. Opvallend is ook
dat singulariteiten soms tientallen jaren bestaan om
daarna geheel te verdwijnen of in een andere periode
van het jaar opduiken.

Sommige singulariteiten zijn wel te verklaren en
hebben bijvoorbeeld te maken met verschillen in
temperatuur tussen zeewater en vasteland. In andere
gevallen zijn deze kalender gebonden weersverschijn-
selen een stuk minder goed verklaarbaar. De kerst-
depressie behoort tot de hardnekkigste en opvallend-
ste singulariteiten. De oorzaak van het kerst-dooiweer
moet volgens sommige onderzoekers hoger in de
atmosfeer worden gezocht, de laag boven ongeveer
10 kilometer hoogte, ook wel bekend als stratosfeer
en ozonlaag. Een depressie in de stratosfeer boven
Alaska zou zich langzaam naar de lagere delen van
de atmosfeer uitbreiden en uiteindelijk boven West-
Europa tot de kerstdepressie en het bijbehorende
dooiweer leiden. Die theorie is echter niet bewezen
en de toekomst zal leren of dit wel echt het
mechanisme is achter de kerstdepressie.