Luchtdruk in hectoPascal

Op de meeste barometers wordt de luchtdruk, de kracht waarmee de lucht
op het aardoppervlak drukt, aangegeven in millibar, millimeters of centimeters.
Het Internationale Systeem van Eenheden (SI) schrijft tegenwoordig de Pascal
voor als de eenheid van druk. In het S I- stelsel worden alle grootheden zoveel
mogelijk in dezelfde eenheden uitgedrukt. In de wetenschap is de Pascal al
ingeburgerd, maar in de meteorologische berichtgeving wordt de luchtdruk nog
altijd in millibar opgegeven. De Wereld Meteorologische Organisatie (WMO),
verantwoordelijk voor de internationale uitwisseling van weergegevens,
schrijft de Pascal voor als eenheid voor de luchtdruk. De Pascal is genoemd
naar de Franse geleerde Blaise Pascal (1623-1662), die vooral bekend werd
om zijn natuurkundige wetten voor vloeistoffen en gassen. De luchtdruk is
normaal op zeeniveau ruim 100.000 Pascal. Hecto betekent honderd:
100.000 Pascal is 1000 hectoPascal (hPa). De millibar is precies gelijk aan
de hectoPascal: 1000 millibar is dus hetzelfde als 1000 hectoPascal.
Voor zover gebruik werd gemaakt van de millibar verandert er dus niets aan
de getallen, maar alleen aan de naam van de eenheid waarin de druk wordt
 aangegeven. De millimeter kan worden omgerekend naar hectoPascal door
die getallen met 1.33 te vermenigvuldigen. Voor centimeters is de factor om
dat getal om te rekenen dus 13.3. Op oude barometers staan nog
aanduidingen als inches, duimen, lijnen en voeten, waarbij die eenheden in
verschillende landen en zelfs op verschillende plaatsen in Nederland een
andere betekenis hadden.

De invoering van het metrieke stelsel heeft hier eenduidigheid in gebracht.
Daarmee zijn grootheden als millimeter, centimeter en kilogram ingevoerd.
Nederland was het eerste land in Europa dat overging tot het eenvormige
stelsel voor maten en gewichten. Later is het metrieke stelsel voor
wetenschappelijke toepassingen uitgegroeid tot het Internationale Systeem
van Eenheden, dat nu ook in de meteorologie wordt toegepast.
De actuele luchtdruk in hectoPascal voor verschillende plaatsen in het land is
te vinden in de weerrapporten op Teletekstpagina 705 en internet. De eigen
barometer kan het best worden ingesteld op de luchtdruk van het weerstation
dat het dichtst in de buurt ligt. Kwikbarometers, zoals de contrabarometer van
Huygens, zijn moeilijk af te regelen. De stand die dit type barometers aangeeft
is vooral afhankelijk van de hoogte van de woonplaats en zal meestal iets
afwijken van de luchtdruk in de weerrapporten. De luchtdrukafname met de
hoogte is gemiddeld 1 hPa per 8 meter. Op 40 meter hoogte wijst de
Huygens-barometer dus 5 hPa lager dan op zeeniveau. Bij sommige
exemplaren is het met wat kunstgrepen wel mogelijk de buis iets langs
de schaal te verschuiven zodat alsnog de juiste barometerstand wordt
aangegeven, maar gebruikelijk is dat niet. Naast de kwikbarometer bestaat
tegenwoordig ook de ecocelli barometer waarvan de werking berust op de
samendrukbaarheid van gas afhankelijk van de temperatuur. Aan de hand
van een beweegbare schaal kan de luchtdruk exact worden ingesteld.

Weer Servicedienst Leeuwarden/Wytgaard. Bron: KNMI, De BIlt