HET WEER, NADER VERKLAARD
de (oudere) verhalen zijn soms niet meer helemaal up to
date, onze excusses daarvoor, red.

December in Nederland

Decem was het Latijnse woord voor tien en op de
oude Romeinse kalender was dit de tiende maand
van het jaar. In de nieuwe kalenderindeling werd het
de twaalfde en sluitmaand. In de volksmond wordt
december ook wel aangeduid als joelmaand,
genoemd naar het joelfeest, de Germaanse Kerst.
Andere benamingen zijn wolfsmaand, kerstmaand,
donkeremaand en wintermaand. Het winterseizoen
begint immers, meestal op 21 en soms op
22 december. Voor weerkundigen is het winter zodra
december op de kalender verschijnt. Een wisselende
begindatum voor de seizoenen is lastig voor klimato-
logische vergelijkingen. Bovendien kan het begin
december al echt winters zijn met vorst en sneeuw,
terwijl later in de maand vaak de dooi invalt, het kerst-
dooiweer. Een sluitende verklaring ontbreekt en die
volgorde gaat ook lang niet altijd op. Het einde van
de maand is 1 tot 1.5 graad kouder dan het begin.
Gemiddeld over december loopt de temperatuur in
ons land uiteen van 5.0 graden in Zeeland tot 3.0 in
het oosten van Drenthe. De nachtelijke minima
variëren van 3.5 graden in Zeeland tot 0.5 à
1.0 graad in het oosten, de maxima overdag liggen
tussen 7.0 aan zee en 5.5 in het oosten. Hier telt
december 13 dagen met vorst, in Vlissingen onder
invloed van het relatief warme zeewater slechts 5.
In de westen blijft het in deze maand gemiddeld op
één of twee dagen de hele dag vriezen, terwijl in het
oosten 3 ijsdagen geen uitzondering zijn. Een nacht
met strenge vorst (lager dan -10) is op verschillende
plaatsen in het binnenland heel gewoon.

Gemiddeld over het land valt er in deze maand
79 mm. neerslag gedurende 73 uur verspreid over
22 dagen. Meestal is dat regen maar op vijf dagen
valt de neerslag in de vorm van (natte) sneeuw. In de
volgende wintermaanden zijn de sneeuwkansen nog
iets groter, maar de hoeveelheid en duur van de neer-
slag nemen af. De hoge Veluwe is in december het
natste gebied met gemiddeld 95 mm. Het midden van
Limburg en het oosten van Groningen krijgen 70 mm.
Onweer wordt gemiddeld op 1 dag gehoord maar in
het Westen is de onweerskans iets groter dan in het
oosten en zuiden. Op 3 dagen valt er hagel en
gewoonlijk telt december 6 tot 10 mistdagen.
Normaal telt de maand twee dagen met ijsvorming,
maar de meeste decembermaanden gaan voorbij
zonder schaatsweer. De zon schijnt 40 tot 45 uur,
waarmee december de 'donkerste' maand van het
jaar is. Gewoonlijk gaat ongeveer de helft van de
dagen voorbij zonder zon. De wind waait met gemid-
deld 3 meter per seconde, een matige wind, maar
meestal is er wel een dag met een stormachtige
wind van windkracht 8 of meer.