HET WEER, NADER VERKLAARD
de (oudere) verhalen zijn soms niet meer helemaal up to date,
onze excusses daarvoor, red.

Satelliet getoetst met grondmetingen

Instrumenten aan boord van satellieten kunnen wereldwijd
metingen doen, maar de kwaliteit van de metingen moet
goed in de gaten worden gehouden. Instrumenten die in de
ruimte hun werk doen verouderen en kunnen niet opnieuw
of alleen indirect worden afgeregeld. Daarom zijn metingen
aan de grond en lange meetreeksen van het grootste
belang om de kwaliteit van satellietmetingen op peil te
houden. Zowel in De Bilt als op het terrein bij de 213 meter
hoge meetmast in Cabauw bij Lopik verricht het KNMI
metingen waarmee de kwaliteit van satellietgegevens kan
worden getoetst. De meetmast Cabauw is onderdeel van
een omvangrijk internationaal netwerk. Zo worden vanaf
de grond onder meer metingen verricht van de hoeveelheid
stikstofdioxide (NO2). Het automatische instrument dat
daarvoor wordt gebruikt kijkt onder verschillende hoeken
naar de hemel. Het meet door de atmosfeer verstrooid
zonlicht. De precieze hoeveelheid stikstofdioxide wordt
afgeleid uit de opname van licht door dit gas.

In De Bilt vinden ook dagelijks ozonmetingen plaats vanaf
de bodem. Daarnaast wordt wekelijks een speciale weer-
ballon opgelaten uitgerust met een extra sensor die ozon in
de lucht kan meten. Inmiddels is ook een sensor ontwikkeld
die met de weerballon kan worden meegestuurd om de hoe-
veelheid stikstofoxide te meten. Dankzij dit meetinstrument
kan worden gemeten hoe de hoeveelheid stikstofoxide
verandert met de hoogte. Stikstofoxide is een gas dat een
belangrijke rol speelt bij luchtverontreiniging. De meet-
gegevens die op deze manier worden verkregen zijn niet
alleen van belang voor het beter begrijpen en testen van
satellietmetingen maar ook voor het maken en toetsen van
verwachtingen van de luchtkwaliteit. De satellietgegevens
worden verwerkt in rekenmodellen op basis waarvan
verwachtingen van de luchtkwaliteit worden gemaakt.