Weerservicedienst Leeuwarden/Wytgaard

De servicedienst voor al uw weersinformatie!
 



HET WEER, NADER VERKLAARD


Poolklimaat verandert het snelst

 Nergens op aarde worden klimaatveranderingen en opwarming van de aarde zo sterk gevoeld als in
het Noordpoolgebied. De stijging van de temperatuur op de Noordpool gaat drie keer sneller dan elders
in de wereld. Volgens het klimaatpanel IPCC van de Verenigde Naties neemt de neerslag (veelal regen)
verder toe en wordt het hier naar verwachting in deze eeuw vier tot misschien zeven graden warmer.
Daardoor zullen gletsjers en zeeijs op grote schaal smelten en ontdooit ook permafrost, bodem die het
hele jaar bevroren is. Dat leidt in grote steden in het poolgebied, die deels gebouwd zijn op bevroren
ondergrond, tot aardverschuivingen, gaslekken en het verzakken van gebouwen en wegen.
Ook het sneeuwseizoen wordt korter, de winters worden warmer en korter en de hoeveelheid sneeuw en
ijs op land, meren en zeeën neemt af. Dat heeft niet alleen gevolgen voor de bewoners maar ook voor
flora en fauna in dit gebied. IJsberen en aan zeeijs gebonden dieren raken territorium kwijt en worden
met uitsterven bedreigd. De boomgrens schuift naar het noorden waardoor voor bepaalde diersoorten
zoals rendieren het leefgebied kleiner wordt. Bovendien trekken diersoorten uit het zuiden noordwaarts
wat ook problemen geeft bij de voedselvoorraden. De opmerkelijk sterke opwarming in Arctische
gebieden is onder meer te wijten aan het effect dat de verdwijnende sneeuw heeft op de temperatuur.
Sneeuw kan niet warmer worden dan het vriespunt. De koude witte sneeuwlaag weerkaatst het grootste
deel van het zonlicht en neemt maar weinig warmte op, sneeuw werkt dus verkoelend.

Wanneer de hoeveelheid sneeuw en ook gletsjers en ijs in omvang afnemen wordt ook het witte
verkoelende oppervlak kleiner. Daar waar sneeuw en ijs zijn gesmolten ontstaat een donker oppervlak
dat veel meer zonnewarmte opneemt en daardoor snel opwarmt. Door die sterkere opwarming smelt
het overgebleven ijs nog sneller en zo versterkt dat proces zich steeds opnieuw. Zo wordt de opwarming
van de Noordpool steeds verder versneld en zal dat de komende decennia merkbaar zijn.
Juist dit deel van de wereld is uiterst kwetsbaar en gevoelig voor deze veranderingen zodat de
klimaatveranderingen grote gevolgen hebben, ook voor de rest van de wereld. Smeltwater dat vanaf de
Groenlandse ijskap via de rivieren wordt afgevoerd vloeit naar de oceaan en zal een meetbaar effect
hebben op de zeespiegel in Nederland. Recent onderzoek heeft aangetoond dat de zeeijsafname ook
grote invloed heeft op de neerslag in het Arctische gebied. Er treedt dan namelijk veel meer verdamping
op vanuit de open oceaan, waardoor de neerslag in het noordpoolgebied met wel 60 procent zal gaan
toenemen. Dit heeft gevolgen voor het zeeniveau als de sneeuw op gletsjers en ijskappen valt en daar
de afsmelting tegengaat. Verder zijn de (seizoensafhankelijke) toenames in neerslag van belang voor
de lokale flora en fauna. De verzoeting van de Arctische Oceaan die het gevolg is van de extra neerslag
heeft een dempende werking op mondiale oceaanstromingen. Daardoor zal ook het klimaat buiten de
Arctic beïnvloed worden.
Weerservice Wytgaard (Fr.), bron: KNMI, de Bilt